Thời gian qua, các nhà nghiên cứu và chuyên gia sức khỏe cộng đồng khám phá ra rất nhiều khía cạnh liên quan tới virus SARS-CoV-2, nhưng từng đó dữ liệu vẫn chưa đủ. Virus và đại dịch Covid-19 vẫn còn bí ẩn trước con mắt dò xét của khoa học.
Tìm được các câu trả lời này, ta sẽ lấp đầy được những khoảng trống hiểu biết mà đưa ra các phương án chống dịch hiệu quả nhất. Hôm 23/4, vị tỷ phú Bill Gates viết trong một bài đăng blog , rằng ông hy vọng các câu trả lời cho 6 câu hỏi dưới sẽ vẽ cho nhân loại một lộ trình đúng đắn.
Bill Gates vừa đăng tải bài blog mới nhất, đặt tên "Đại dịch đầu tiên của xã hội hiện đại".
Liệu Covid-19 có phải là bệnh phát theo mùa?
Gần như mọi virus gây bệnh đường hô hấp (nhóm bệnh bao gồm Covid-19) bùng phát theo mùa. Đặc tính này có thể cho nhân loại “dễ thở” phiên dịch hơn khi hè tới, nhưng rất có thể lại khiến ta lơ là khi mùa thu tới. Tuy nhiên, vẫn phải nói tới mức độ “theo mùa” của con virus SARS-CoV-2 mới này.
Bởi lẽ ta biết virus lây lan cả tại Úc và các nước thuộc Bán Cầu Nam khác cũng, nơi có khí hậu trái ngược với Bán Cầu Bắc, nên ta đã biết bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 không nặng tính theo mùa như các loại cúm khác.
Có bao nhiêu người không có triệu chứng bệnh nhưng vẫn mang virus? Còn những người đã hồi phục thì sao?
Các mô hình máy tính cho thấy nếu có nhiều người không biểu hiện triệu chứng nhưng vẫn lây truyền được virus, khó có thể bỏ cách ly xã hội mà không đối mặt với một đợt tái lây nhiễm. Ta mới chỉ biết rằng có những cá nhân đặc biệt như vậy.
Liệu giới trẻ có khả năng chống chịu virus cao hơn?
Hiểu rõ yếu tố độ tuổi ảnh hưởng ra sao tới triệu chứng Covid-19 nặng hay nhẹ, ta mới cân nhắc được việc mở lại trường học. Đây là vấn đề phức tạp vì dù giới trẻ ít mắc bệnh hơn, không thể loại trừ khả năng các em lây bệnh cho người khác.
Khi nào cần đi khám?
Một số nước áp dụng cách thức đo thân nhiệt để kiểm soát việc lây nhiễm trong cộng đồng. Tuy nhiên, không phải nơi nào cũng đủ điều kiện khám trên diện rộng, nên chỉ những người tại khu vực nhạy cảm (như sân bay, bệnh viện, …) mới cần theo dõi sức khỏe và thực hiện bài thử nếu cần thiết.
Kit thử Covid-19 do Việt Nam sản xuất.
Hoạt động nào khiến virus lây lan mạnh?
Khó có thể đưa ra nhận định hoạt động nào an toàn. Để trả lời câu hỏi này, mỗi người dân phải tự đánh giá tình huống và các nguy cơ mình đang đối mặt. Hiển nhiên, những khu vực đông người sẽ là nơi lây lan virus tiềm năng.
Đâu là nhóm người dễ bị ảnh hưởng nhất bởi Covid-19?
Ta biết rằng người lớn tuổi chịu tác động nặng nề hơn từ virus SARS-CoV-2, xét theo cả tỷ lệ bệnh nặng và tỷ lệ tử vong. Việc nghiên cứu tác động của virus dựa trên giới tính, sắc tộc, … vẫn đang diễn ra.
Cuộc chiến chống Covid-19 vẫn còn dài. Những câu hỏi trên mà Bill Gates chỉ ra là một phần nhỏ, của cả bài đăng blog lẫn danh sách việc phải làm, trước khi ta có thể đưa cuộc sống trở lại bình thường. Nhưng chặng đường dài nào cũng có những bước đầu tiên, và khi cả xã hội đều đồng lòng, ta sẽ tiến xa.
Trong thư, Bill Gates cũng gửi lời cảm ơn tới những người anh hùng, những người làm công tác y tế nơi tiền tuyến, chung tay trở thành lá chắn vững chãi cho xã hội. Khi đại dịch này qua đi, ta sẽ phải cảm ơn họ nhiều lắm.
